EMDR Derneği Kahramanmaraş Depremi Çalışmaları
EMDR Derneği Kahramanmaraş Depremi Psikolojik Destek Çalışmaları. 1.3.2023 – 16.4.2023
İÇİNDEKİLER
I. Giriş
II. Karar Alma
III. Kodların Yapısı
IV. Etik İlkeler
1. SAYGI
1.1. Genel saygı standartları
1.2. Gizlilik standartları
1.3. Bilgilendirilmiş onam standartları
1.4. Özerklik standartları
2. YETKİNLİK/YETERLİLİK
2.1. Mesleki etik bilincinin standardı
2.2. Etik karar alma standardı
2.3. Yetkinliğin sınırlarını tanıma standardı
2.4. Çalışmayı engelleyen koşulları tanıma standardı
3. SORUMLULUKLAR
3.1. Genel sorumluluk standardı
3.2. Bakımın sürekliliği ve sonlandırılması standartları
3.3. Araştırma katılımcılarının korunma standardı
3.4. Araştırma katılımcılarını bilgilendirme standartları
4. DÜRÜSLÜK
4.1. Dürüstlük ve doğruluk standardı
4.2. İstismar ve çıkar çatışmasından kaçınma standardı
4.3. Kişisel sınırların korunması standardı
4.4. Etik ihlallerin bildirilme standardı
REFERANSLAR
I. Giriş
EMDR Avrupa, bağlı olunan dernek ve EMDR terapistleri adına, en yüksek profesyonellik standartlarını ve etik davranış, tutum ve yargıları oluşturmak ve teşvik etmek yükümlülüklerini tanır:
o Halkın korunma ihtiyacına karşı dikkatli olmak
o Etik ilkeleri, değerleri ve standartları açıkça ifade etmek
o Eğitim ve danışmanlık ile bu standartları teşvik etmek
o EMDR terapistlerinin mesleki davranış ve tutumları izlemelerine yardımcı olmak için yöntem geliştirilmek ve uygulanmak
o Etik karar almada EMDR terapistlerine yardımcı olmak, ve
o Bu konularda söylevler için olanak sağlamak
• Anayasa EMDR Avrupa şartlarına göre etik kuralların ve düzenli olarak gözden geçirilmesi ve güncellenmesi ihtiyacı belirtilmiştir.
• Bu kodun varlığı herhangi bir ihlalin EMDR Avrupa, ulusal EMDR derneği tarafından ve uygun düzenleyici eylem ile değerlendirilebilmesi anlamına gelir.
• Etik Kuralları diğer EMDR Avrupa politika ve prosedürleri ile birlikte düşünülmelidir.
• Kodlar bu ekte listelenen mevcut etik kodlarının bir dizi referansı ile hazırlanmıştır. Etik kodlar arasındaki benzerlik ve tutarlılık açıktır ve bu mevcut belgede yansıtılmaktadır. Bu kodlar mevcut kodlar ile çatışmalı ya da tartışmalı değildir. Bu nedenle evrensel olarak kabul edilebilir.
• Kod ve bir profesyonel uygulama arasında herhangi bir çatışma saptandığında değerlendirme ve danışmanlık için EMDR Avrupa’ya gönderilmelidir.
• EMDR terapistlerinin mevcut kodlara sahip meslek üyeleri ve diğer ulusal kurumların üyeleri olduğu kabul edilmektedir.
• Kod akreditasyon sürecinin ayrılmaz bir parçasını oluşturduğundan akredite edilmiş EMDR Danışmanı veya Pratisyen veya EMDR Avrupa üyeleri kodda sunulan tüm ilkelere bağlılığını taahhüt eden bir EMDR terapistidir.
• Hangi etik prensibin seçileceğine karar verilmesinde EMDR terapistlerinin teknik yeterlilik uygulaması ve mesleki beceri ve yargı kullanımı dikkate almaları gerekir.
• EMDR terapistleri gelen sorulara ve dernek ve kuruluşların usulüne uygun olarak oluşturulan etik ya da meslek komitelerinin herhangi bir ihtiyacına derhal ve gerektiği gibi cevap vererek meslek kuruluşları ,ulusal dernekleri ve EMDR Avrupa ile tam bir işbirliği içerisindedirler.
II.Karar Alma
a) Etik düşünme tüm profesyonel aktiviteye egemen olmalıdır. Etik, ahlak ya da davranış kuralları bilimi olarak tanımlanabilir. Profesyonel iş başlamadan önce etik sorunlar, yasal, profesyonel ve diğer çerçeveler ile birlikte çalışma bağlamının bir parçası olarak kabul edilmelidir.
b) Tespit edilmiş etik endişe alanları şunlardır:
Çoklu ilişkiler: EMDR terapistlerinin birkaç farklı tarafa bağlı olma zorunluluğu olduğu durumlarda
Kişisel ilişkiler: EMDR terapisti danışanın güvenini ihlal ettiğinde
Belirsiz veya yetersiz uygulama standartları: EMDR terapisti kendisiyle benzer işlerde çalışan meslektaşlarının uyguladığı güncel yöntemleri farkında olmadığında veya takip etmediğinde
Gizlilik ihlalleri: kurallar ve kısıtlamaların iki taraf arasında önceden netleştirilmemesi veya ihlal edilmesi
Yeterlilik/Yetkinlik: abartılı veya yanıltıcı iddialar öne sürüldüğünde veya yetersiz koruma ve gözlemin bulunmadığı yeni çalışma alanlarında
Araştırma: Datanın yanlışlandığı, onay elde etmede başarısızlık, akademik hırsızlık veya başkasının desteğini veya çalışmasını aldığını bildirmede başarısızlık gibi konularda
Performans ve işleyişi etkileyen sağlık sorunlarında
Mesleği, organizasyonu yada tedavi sürecini itibarını zedelemek
Yukarıdaki sorunların çoğu etik olmayan davranışları içerir fakat diğerleri bilgi eksikliği, kötü planlama ve özensizlikten kaynaklanır.
Özenli uygulama, akran desteği ve profesyonel faaliyetin şeffaflığı ciddi problemlerin oluşmasını ve ilerlemesini önleyecektir.
III. Kodların Yapısı
a) Bu kod etik konular içinde sorumluluğun ana etki alanını oluşturduğu dört etik prensibe dayanır. Bunlar :
Saygı
Yeterlilik/Yetkinlik
Sorumluluk ve
Dürüstlük
b) Her etik ilke için etik mantık yürütme, karar alma ve davranışa yön veren temel inançları yansıtan değerler belirtilmiştir
c) Bir dizi standart ile açıklanan her etik ilke, EMDR Avrupa üyelerinin beklediği etik davranışı ortaya koymaktadır.
IV. Etik İlkeler
1. Etik İlke: SAYGI
Temel Değerler Açıklaması- EMDR terapistleri danışan üzerinde kurdukları etki ve otorite dinamiklerine karşı duyarlılık göstererek, ve danışanların gizlilik ve özerklik başta olmak üzere belirli insan haklarına özellikle önem vererek, tüm insanların haysiyet ve itibarına değer verirler.
1.1. Genel Saygı Standardı
EMDR Terapistleri;
(i) Yaş,engellilik hali, eğitim, etnik yapı, , cinsiyet, dil, ulusal köken, ırk, din, cinsel eğilim, medeni ve aile durumu ve sosyo-ekonomik durumu içeren bireysel, kültürel ve rol farklılıklarına saygı duymalıdırlar. Danışanlarının ya da diğer insanların etkilenebileceği biçimde temel insan haklarını, yasal veya sivil haklarını ihlal eden ya da azaltan her hangi bir işlemden kaçınmalıdırlar.
(ii) Kendi meslektaşlarının, farklı alanlarda uzmanlık kazanmış bireylerin, danışanlarının, konu ile ilgili üçüncü şahısların ve toplumdaki bireylerin bilgi, içgörü, ve deneyimlerine saygı duymalı; her türlü çabayı gösterenlere saygı duymalı, mümkün olduğu kadar, danışanlarının çıkarlarıyla çatışmadığı sürece danışanlarına mümkün olduğunca eksiksiz bilgi vermek ve karşılıklı saygı ortamı yaratmak için çaba göstermelidirler.
(iii) Haksız veya önyargılı uygulamalardan kaçınmalıdırlar.
(iv) Etik karar alma süreçlerinde esas aldıkları unsurları açıklamak konusunda gönüllü olmalıdırlar.
1.2. Gizlilik Standartları
EMDR Terapistleri;
(i) Uygun kayıtları tutmalı,
(ii) Danışana ait kişisel bilgilerin ifşası için, yasal olarak reşit danışanlarla çalışırken danışanların kendilerinin, reşit olmayan danışanlarla çalışırken danışanın yasal velisinin onamını almalıdırlar.
(iii) Danışana ait kişisel bilgilerin paylaşımını, profesyonel amaçlar, bu paylaşımı gerektiren istek veya olayın niteliği, ve (yasaların gerektirdiği şekilde) danışanın onayının özelliklerine uygun olarak sınırlandırmalıdırlar.
(iv) Kişisel bilgileri, bu bilgilerin istemdışı ifşa olmasına neden olmayacak şekilde, kaydetmeli, işlemeli ve saklamalıdırlar.
(v) İlk görüşmeden itibaren, özellikle aşağıda belirtilen durumlarda, danışanların gizliliğin korunmasına dair kısıtlamaların farkında olduğundan emin olmalıdırlar:
a) Yasal ve etik zorunlulukların çatışması veya gerektirmesinin olası olduğu durumlarda,
b) Danışana sağlanan hizmetin etkinliğini arttırmak için meslektaşlara danışmanın olası olduğu durumlarda,
c) Terapinin, terapist ve danışan arasındaki iletişim eksikliği nedeniyle zarar görmesini engellemek amacıyla, tercüman ya da aile üyeleri gibi üçüncü şahısların desteğinin alınabileceği durumlarda .
(vi) Gizlilik ihlallerini, aşağıdaki konularda ciddi endişe duyulması için yeterli sayıda kanıt bulunan istisnai durumlarla kısıtlamalıdırlar:
a) Danışanların güvenliği,
b) Danışanın davranışları nedeniyle tehlike altında olan diğer insanların güvenliği,
c) Korunmasız yetişkinlerin ve çocukların sağlık, refah ve güvenlikleri.
(vii) Bilgi paylaşım ihtiyacının çok acil olmadığı durumlarda, gizlilik ihlali gerçekleşmeden önce profesyonel meslektaşlara danışmalıdırlar.
(viii) Danışanın onamı dışındaki herhangi bir gizlilik ihlali ve bu ihlali gerektiren sebepleri, vakit kaybetmeden rapor etmelidirler.
(ix) Gizli ve kişisel bilgileri doğrudan danışanlarla paylaştıklarında, diğer insanlarla ilgili kişisel bilgilerin gizliliğini korumalı, ve danışanların kendileriyle paylaşılan bilgilerin yapısını ve içeriğini doğru anlamalarına yardımcı olmalıdırlar.
(x) Danışanlardan ses, video ve fotoğraf kaydı almalarının gerektiği durumlarda, danışan reşit ise kendisinin, reşit değil ise danışanın yasal velisinin açık iznini almak zorundadırlar.
(xi) EMDR terapistleri, birlikte çalıştıkları meslektaşları, ekip üyeleri, öğrencileri ve kendilerinden süpervizyon alan terapistlerin, bu kod içerisinde yer alan danışana ait gizli bilgilerin ele alınmasına dair maddeleri anlayıp, bu kurallara saygı göstermelerini sağlamalıdırlar.
1.3. Bilgilendirilmiş Onam Standartları
EMDR Terapistleri;
(i) Danışanların, özellikle çocuklar ve korunmasız yetişkinlerin, bilgilendirilmiş onam verebilmeleri için kendilerine sunulan profesyonel hizmetin veya araştırmaya katılımlarının doğasını, amacını, ve öngörülen sonuçlarını, yeteneklerinin izin verdiği ölçüde anlamalarını sağlamalıdırlar.
(ii) Kendilerine herhangi bir profesyonel hizmet veya araştırma katılımı sunulan tüm danışanların bilgilendirilmiş onamını elde etmek için çabalamalıdırlar.
(iii) Onamın ne zaman, nasıl ve kimden olduğunun kaydını uygun şekilde tutmalıdırlar.
(iv) Kendilerine profesyonel hizmet veya araştırma katılımı sunulan insanların, onam verebilmek için hukuki açıdan yeterli olmayabileceklerini göz önünde bulundurmalıdırlar.
(v) Danışandan bilgilendirilmiş onam alınamadığında, onam verecek hiçbir yasal veli bulunamadığında ve profesyonel hizmetlerin verilmesi için acil ihtiyaç bulunduğunda, danışana en fazla yarar sağlayacak uygulamayı belirleyebilmek için, eğer mümkünse, danışanın olası tepkilerini iyi değerlendirebilecek bir kişiden (aile üyesi, şu anda veya geçmişte danışanın hizmet veya bakım almasını sağlayan kişi gibi) yardım almalıdırlar.
(vi) Profesyonel hizmet danışandan ya da danışanın yasal velisinden onam alınmasını engelleyici yapıdaysa, işlem öncesinde uygun kurumsal etik komitelerinden onam almalıdırlar. Etik Komite bulunmayan durumlarda meslektaşlarına danışmalıdırlar.
(vii) Araştırma danışandan yada danışanın yasal velisinden onay alınmasını engelleyici yapıdaysa, işlem öncesinde uygun kurumsal etik komitelerinden onay almalıdırlar. Etik Komite bulunmayan yerlerde meslektaşlarına danışmalıdırlar.
(viii) Tutuklu insanların bilgilendirilmiş onamlarını alırken, tutukluluk koşullarının danışanların özgürce onam vermeleri üzerindeki olası etkilerinin boyutları konusunda özellikle dikkatli olmalıdırlar.
(ix) Bilgilendirilmiş onamın elde edilemediği durumlarda, araştırma verilerini, kişilerin diğer insanlar tarafından gözlenmesinin normal olduğu toplumsal davranışlarının gözlemiyle sınırlandırmalıdırlar. Bu süreçte, kişilerin yerel kültürel değerlerine ve kamusal alanda bulunmalarına rağmen gözlem altında olmadıklarını düşünen kişilerin özel yaşamlarının korunmasına özen göstermelidirler.
(x) Profesyonel hizmet veya araştırmalar uzun zaman dilimine yayıldığında veya bu etkinliklerin çoğunun yapısında ve odağında değişiklik olduğunda, danışandan bu duruma dair ekstra bir bilgilendirilmiş onam daha almalıdırlar.
(xi) Sadece araştırmanın bütünlüğünü veya araştırmanın etkinliğini sağlama zorunluluğu içeren veya kamu yararının gerektirdiği istisnai durumlarda danışanlardan bilgileri saklamalıdırlar. Ayrıca danışanın yararını gözetmek için ek önlemler almalıdırlar.
(xii) Ancak aşağıdaki koşullar sağlandığında, danışana yanıltıcı bilgiler verebilirler:
a) yanıltıcı bilgi verilmesi, araştırmanın bütünlüğünü veya profesyonel desteğin etkinliğini sağlamak için gerektiği durumlar,
b) danışanın sağlığını korumak için ekstra tedbir alınması gerekiyorsa,
c) yanıltıcı bilgi verildiği bilgisi, en kısa zamanda danışan ile paylaşılıyorsa.
1.4. Özerklik Standartları
EMDR Terapistleri;
(i) Danışanların özerkliklerini sınırlaması muhtemel olan kişilik özelliklerinin ve çevresel faktörlerin de bilincinde olarak, özerkliklerinin gelişimini desteklemek için çaba göstermeli,
(ii) Danışanlara ilk görüşmeden itibaren terapi almaktan veya araştırmaya katılmaktan vazgeçme haklarının olduğunu belirtmeli,
(iii) Danışanın kimliğinin tespit edilmesinde kullanılabilecek kayıtlar da dahil olmak üzere araştırmadan geri çekilen danışanlardan elde edilmiş olan her türlü verinin ortadan kaldırılması yönündeki talepleri dikkat almalılardır.
2. Etik İlke: YETKİNLİK/YETERLİLİK
Temel Değerlerin Açıklaması – EMDR Terapistleri, profesyonel çalışmalarında yetkinliklerini geliştirmeye ve en yüksek düzeyde tutmaya, ayrıca yetkinliğini kazandığı alanda mesleki bilgi birikimi, becerileri, eğitimi sayesinde en verimli biçimde çalışabilme becerilerini sürdürmeye özen gösterirler.
Terapistler eylemlerinin sonuçlarına dair her türlü sorumluluğu kabul eder ve danışanlarına uygun hizmeti sunabilmek için çaba gösterirler.
2.1. Profesyonel Etik İlkelere Dair Farkındalık Standardı
EMDR Terapistleri;
(v) Profesyonel etik ilkelere ve EMDR Etik Koduna dair kapsamlı bir donanım geliştirmeli ve bunu sürdürmeli,
(vi) Mesleki uygulamalar sırasında etik ilkelere uygun davranmayı, devam eden profesyonel gelişimlerinin bir parçası olarak kabul etmelidirler.
2.2. Etik Karar Alma Standardı
EMDR Terapistleri;
(i) Mesleki uygulamalar içinde etik ikilemlerle karşılaşmanın kaçınılmaz olduğunu kabullenmeli,
(ii) Bu ikilemleri, kendi içinde değerlendirme, süpervizyon alma ve meslektaşlara danışma gibi alternatiflerden faydalanarak çözme sorumluluğunu üstlenmeli,
(iii) Bu Kod’un gerektirdiği yükümlülüklere uymalılardır.
(iv) Etik karar alma sürecinde şu aşamaların bulunmasına dikkat etmelidirler:
a) Etik sorun ile ilgili meselelerin belirlenmesi,
b) Yerleşmiş prensiplerin, değerlerin ve standartların değerlendirilmesi,
c) Süpervizyon veya akran desteği alınması,
d) Etik Kod’un, konu ile ilgili etik ilkelerin belirlenmesi amacıyla incelenmesi,
e) Etik sorunun ortaya çıktığı durumlar göz önünde bulundurularak olası eylem seçeneklerinin belirlenmesi,
f) Olası eylem seçeneklerinin her birinin, eylemden etkilenebilecek bireyler üzerinde meydana getirebileceği yarar ve zararlarının değişik perspektifler ve kültürler açısından düşünülerek belirlenmesi,
g) Eylem olasılıklarından birinin seçilmesi, ve
h) Gelecekteki etik karar alma süreçlerine yardımcı olması açısından eylemin sonucunun değerlendirilmesi.
Ayrıca EMDR Terapistleri;
(v) Eylemlerini, etik ilkeler temelinde açıklayabilmeli,
(vi) Etik karar alma süreci esnasında olası zaman sınırlamaları konusunda gerekli hassasiyeti göstermekle yükümlü olduğunun bilincinde olmalı,
Bu Kod ile belirtilen etik sorumluluklarının yasal düzenlemelerle çeliştiği durumlarda, bu çelişkileri büyük bir özenle ele almalı, ve profesyonel kimliklerinin getirdiği yasal yükümlülüklere bağlı kalarak etik ilkeleri uygulamayı sürdürmelidir.
2.3. Yetkinliğin Sınırlarını Bilme Standardı
EMDR Terapistleri;
(i) Kendi yetkinliklerinin kapsamını ve uyguladıkları tekniklerin sınırlarını bilmeli ve bu çerçevede uygulama yapmalıdırlar. Yalnızca yeterli mesleki eğitim ve deneyime sahip oldukları teknikleri uygulayabilir ve hizmet verebilirler.
Geçerli yeterlik standartlarının henüz belirlenmediği alanlarda EMDR Terapistleri danışanlarının en yüksek yararı sağlamalarını gözeterek gerekli önlemleri almak durumundadır.
(ii) Mesleki gelişimin sürekliliğini sağlamanın önemli bir gereklilik olduğunun bilincine varmalı, ayrıca zaman içinde beklentilerde, değer yargılarında oluşabilecek değişimlere ve yeni prosedürlere açık olmalı,
(iii) Kendi mesleki uygulamalarıyla doğrudan bağlantılı olan bilimsel, etik ve yasal gelişmeleri takip etmeli, ayrıca çalışmalarını sürdürdükleri sosyal, politik ve örgütsel bağlamdaki gelişmelere de duyarlı olmalı,
(iv) Özellikle, içinde bulunduğu durum kendi bilimsel ve mesleki donanımını zorluyorsa danışmanlık ve süpervizyon almalı,
(v) Kendi uzmanlık alanı kapsamındaki herhangi bir yeni konuda çalışmaya başlamadan önce; bu alanda yetkinlik kazanmak için gerekli mesleki bilgi, beceri, donanım, eğitim ve deneyimi elde etmeli,
(vi) Kendi kullandıkları yöntemlerin, ve bu yöntemleri kullanarak farklı koşullar altında ve farklı amaçlarla elde ettikleri verilerin sınırlarını bilmelidirler.
Terapistler ayrıca mesleki uygulamalarının en yüksek standartlarda olmasını sağlamak adına özenli bir hazırlık ve gönüllülüğü esas alarak çalışmalarını sürdürmeli ve araştırma sonuçlarını da doğru, güncel ve uygun biçimde iletmelidirler.
(vii) Süpervizyonları altında çalışan kişilerin de bu standartların gerekliliklerini yerine getirdiğini ve kendi yetkinliklerinin olmadığı alanlarda çalışma yapmadıklarını kontrol etme sorumluluğunu taşırlar.
2.4. Çalışmayı Engelleyen Koşulları Bilme Standardı
EMDR Terapistleri;
(i) İşlerini yapmalarını engelleyen koşulların ortaya çıkma ihtimaline karşı, kişisel ve mesleki yaşantılarını kontrol etmelidirler.
Toplumsal kurallara duyarlı olmalı, ve bu kurallara uygun davranma(ma) kararının, EMDR terapisti olarak sergiledikleri performans üzerindeki olası etkilerinin bilincinde olmalıdırlar.
Toplum içinde sergiledikleri davranışların, kendi meslektaşlarının profesyonel yükümlülüklerini yerine getirebilme becerileri üzerindeki olası etkilerini göz ardı etmemelidirler.
(ii) Mesleki yetkinliklerine zarar veren kişisel problemler veya sağlık problemler karşılaştıklarında, profesyonel danışmanlık veya destek almalıdırlar.
(iii) Mesleki yetkinlikleri ciddi ölçüde zarar gördüğünde bir süre uygulamalarına ara vermelidirler.
(iv) Sağlıkla veya başka sebeplerle alakalı kişisel problemlerinden ötürü mesleki yetkinlikleri zarar görmüş meslektaşlarını profesyonel danışmanlık veya destek almaları konusunda cesaretlendirmeli, ve meslektaşlarının problemlerinin ciddiyetini fark etmemeleri durumunda müdahale edebilecek diğer yetkili birimleri bilgilendirme ihtimalini aklında tutmalıdır. EMDR terapistleri, halkın korunması adına zorunlu buldukları durumlarda, yetkili birimleri bilgilendirmek zorundadırlar.
3. Etik İlke: SORUMLULUK
Temel Değerler: EMDR Terapistleri danışanlarına, topluma, ve mesleklerine karşı, zarar vermeme ve uzmanlıklarının kötüye kullanılmasını önleme gibi sorumluluklarının bilincindedir.
3.1. Genel Sorumluluk Standardı
EMDR Terapistleri;
(i) Farklı danışanların menfaatlerinin çatışabileceğini göz önünde bulundurmak suretiyle, danışanların iyiliğini gözetmeli ve onlara herhangi bir zarar vermekten kaçınmalıdır. EMDR Terapisti, bu menfaatleri, alternatif eylem veya eylemsizlik seçeneklerinin yol açabileceği olası zararı değerlendirmelidir.
Ortaya çıkabilecek herhangi bir olumsuz sonuçtan dolayı danışandan özür dilemelidir. Resmi şikayetlerin bir çoğu, danışanların sıkıntılarını onaylatmalarının tek yoludur. Özür dilemek, otomatik olarak sorumluluğun üstlenildiği anlamına gelmez.
(ii) EMDR Avrupa’yı, kurumlarını veya mesleklerinin toplumdaki itibarını zedeleyecek kişisel veya mesleki kusurlu davranışlardan kaçınmalıdırlar. Mesleki uygunluğa yönelik herhangi bir suçtan hüküm giymenin, kusurlu davranış/mesleği kötüye kullanma kabul edildiğini göz önünde bulundurmalıdırlar.
(iii) Birlikte çalıştıkları meslektaşlarının bilimsel ve mesleki çalışmalarından haberdar olmalı, özellikle de yanlarında çalışan işçiler, asistanlar, süpervizyon altındaki terapistler ve öğrencilerin davranışların etik olmasına özen göstermelidirler.
(iv) EMDR Terapistleri, kendileri için risk teşkil eden unsurların bilincinde olmalıdırlar.
3.2. Terapiyi Sonlandırma ve Bakımın Sürdürülmesi Standartları
EMDR Terapistleri;
(i) İlk görüşmede, veya mümkün olan en kısa sürede, profesyonel çalışmanın hangi koşullar altında sonlandırılacağını netleştirmelidir.
(ii) Profesyonel çalışmaya devam edip etmeme konusunda belirsizlik olduğu durumlarda, meslektaşlarından tavsiye almalıdır.
(iii) Danışanın yarar görmediği ve gelecekte de yarar görme olasılığının düşük olduğu durumlarda, profesyonel çalışmayı sonlandırır.
(iv) Danışanları destek alabilecekleri farklı kaynaklara yönlendirmeli, ve diğer meslektaşlarıyla işbirliği içinde çalışarak geçişin kolaylaştırılmasını ve bakımın sürdürülebilirliğini sağlamalıdır.
3.3. Araştırma Katılımcılarının Korunma Standartları:
EMDR Terapistleri;
(i) Katılımcıların psikolojik bütünlüğü, fiziksel sağlığını, kişisel değerleri ve haysiyeti açısından potansiyel risk yaratabilecek unsurların ortadan kaldırılması için, tüm araştırmaları katılımcıların gözünden değerlendirmelidir.
(ii) Araştırma konularının, değerlendirme, analiz ve raporlama için kullanılacak yöntemlerin sorumluluğunu üstlenmelidir.
(iii) Yaş, sakatlık, eğitim, etnik köken, cinsiyet, dil, ulus, ırk, din, medeni/ailevi hal, cinsel yönelim gibi faktörlerin sonuçlar üzerindeki olası etkilerini göz önünde bulundurmalı ve gerektiğinde bu etkiler ile bilgi sahibi olan kişilere danışmalıdır.
(iv) İlk görüşmeden itibaren katılımcılardan, araştırmada kendileri için herhangi bir risk unsuru oluşmasına yol açabilecek kişisel faktörler ile ilgili bilgi almalı, ve bu risk ihtimallerini en aza indirmek için yapılması gerekenlerle ilgili katılımcıyı bilgilendirmelidir.
(v) Maddi mükafat veya farklı teşvikler ile katılımcıların günlük hayatta karşılaşabileceklerinin ötesinde zarar görme riski altına girmelerine yol açmaktan kaçınmalıdır.
(vi) Katılımcılar ticari bir ortamda görülüyorsa ve terapiste ödenen ücretin sonucu etkileyebileceğini göz önünde bulundurmalıdırlar.
(vii) Araştırmanın zarar, olağandışı rahatsızlık hisleri, veya farklı olumsuz sonuçlara yol açabileceği öngörüldüğünde, bağımsız danışmanlardan tarafsız bir onay almalıdırlar. Ayrıca katılımcılardan da bu konulara özel olarak hazırlanmış ekstra bir bilgilendirilmiş onam almaları gerekmektedir.
(viii) İlk görüşmeden itibaren katılımcıların istedikleri zaman çekilme hakları bulunduğunu ve bu hakkın katılımları karşılığında elde ettikleri hiçbir maddi mükafat veya teşvik ile ilintili olmadığını belirtmelidirler.
(ix) İlk görüşmeden itibaren katılımcıların kendilerine yöneltilen soruları yanıtlamama hakkı olduğunu, fakat özellikle bu durumun danışanın güvenliğiyle ilgili bir sorun teşkil edebilecek olması halinde danışanın araştırmadan çıkartılabileceğini açıklamalıdırlar.
(x) Danışanların kendilerinin farkında olmadığı herhangi bir psikolojik veya fiziksel rahatsızlığa sahip oldukları anlaşılırsa, özellikle de bu rahatsızlığın araştırma esnasında veya sonrasında danışana zarar verme ihtimali olduğu düşünülürse, danışanı bu durum hakkında bilgilendirmelidirler.
(xi) Araştırma katılımcılarının psikolojik veya farklı sorunlarıyla ilgili olarak kendilerinden tavsiye istemesi durumunda temkinli olmaları, ve bu sorunların profesyonel yardımı gerektirecek kadar ciddi olması durumunda destek için yönlendirme yapmaları gerekmektedir.
3.4. Araştırma Katılımcılarının Bilgilendirilmesi Standardı
EMDR Terapistleri;
(i) Katılımcıları araştırmanın sonunda bilgilendirerek araştırmanın doğası ve sonuçları hakkında bir açıklama yapmalı, öngörülemeyen zarar, rahatsızlık ve yanlış anlaşılmaları belirlemeli, ve gerekli olduğu durumlarda katılımcılara sağlanacak psikolojik desteği düzenlemelidir.
(ii) Değerlendirme ifadeleri istenmeyen sonuçlar doğurabileceğinden, katılımcılarla araştırmanın sonuçları paylaşılırken oldukça dikkatli davranmalıdır.
4. Etik İlke: DÜRÜSTLÜK
Temel Değerler: EMDR Terapistleri tüm insanlarla etkileşimlerinde dürüstlük, doğruluk ve adalet ile hareket ederler ve bilimsel ve profesyonel çalışmalarının her alanında da dürüstlüğü sağlamak için çalışır.
4.1. Dürüstlük ve Doğruluk Standardı
EMDR Terapistleri;
(i) Mesleki bilgi birikimleri, becerileri, eğitimleri ,donanımları ve deneyimleri söz konusu olduğunda, profesyonel yetkinliklerini ve bağlı bulundukları kurumları doğru tanıtmalıdırlar.
(ii) Yalnızca EMDR Avrupa tarafından onaylanmış EMDR yeterlilik ve akreditasyon belgelerini, profesyonel eğitimlerinin kanıtı olarak sunmalıdırlar.
(iii) Kendi yeterlik ve yetkinliklerinin başkaları tarafından da yanlış tanıtılmadığından emin olmak için gerekli adımları atmalı, ve yanlış bildirimlerle karşılaştığında gerekli düzeltmeleri yapmalıdırlar.
(iv) Yayınlarının veya terapi hizmetlerinin tanıtımını yaparken, herhangi bir kurum veya dernek tarafından sponsorluk veya sertifika hizmeti sunulduğu yönünde yanlış anlaşılmaya yol açacak biçimde herhangi bir bağlılık bildirmezler.
(v) Mesleki kararları, fikirleri veya araştırma bulguları hakkında nesnel ve tam bilgi vermeli, ve olası sınırlılıklarının bilincinde olmalıdır.
(vi) Süpervizyon, eğitim, iş ve diğer sözleşmeli ekonomik ilişkiler söz konusu olduğunda, yanlış ve aldatıcı bilgilendirme yapmaktan kaçınmalıdırlar.
(vii) Danışanların ilk görüşmeden itibaren, alacakları hizmet karşılığında yapacakları ödemenin ücretinden ve ödeme seçeneklerinden haberdar olmalarını sağlamalıdırlar.
(viii) Araştırmaları, yayınlanmış makaleleri ve diğer bilimsel ve mesleki çalışmalarında yalnızca kendi katkılarını sahiplenmeli, ortak çalışmalarda katkısı olan tüm meslektaşlarına teşekkür etmelidirler.
(ix) Profesyonel hizmet ve ürünlerin tanıtımında toplumda gerçekçi olmayan beklentiler oluşmasını önlemek ve insanları yanlış yönlendirmemek adına nesnel ve tam bilgi vermelidirler.
(x) EMDR pratiğinin ve diğer sunulan hizmetlerin, ürünlerin ve yayınların abartılı, yüzeysel tanıtımlarından kaçınmalı, nesnel ve doğru bilgilendirme yapmalıdırlar.
(xi) Eğitim veren EMDR terapistleri, eğitim programlarındaki konu başlıklarının anlaşılır olmasını, eğitim veren terapistin eğitimini, donanımını ve deneyimini doğru tanıtmasını ve ücret bilgisini de içermesini de sağlamalıdırlar.
4.2. İstismarı ve Çıkar Çatışmasını Önleme Standardı
EMDR Terapistleri;
(i) Eşlerine süpervizyon vermeleri, ailevi bağları olan öğrencilere eğitim vermeleri, veya bir arkadaşlarına terapi hizmeti vermeleri gibi ikili veya çoklu ilişkilerin yol açabileceği problemlerin farkında olmalıdırlar.
(ii) Profesyonel nesnelliklerini yitirmelerine, veya danışanla herhangi ilişkilerinde herhangi bir sömürü veya çıkar çatışmasının ortaya çıkmasına neden olabilecek ilişkiler kurmaktan kaçınmalıdırlar.
(iii) Danışanlar ve diğer kişiler için mevcut durumda üstlenilen profesyonel roller ve bu rollerden kaynaklanabilecek olası çıkar çatışmalarını açıklamalıdırlar.
(iv) Kendi cinsel, kişisel, ekonomik veya herhangi diğer çıkarlarını tatmin etmek amacıyla danışanlarla sürdürdükleri profesyonel ilişkiyi sömürmek ve kötüye kullanmaktan kaçınmalıdırlar.
(v) Danışanın terapisi sonlandırıldıktan sonra da ilişkilerindeki çıkar çatışmaları ve güç dengesizliklerinin devam edeceğini göz önünde bulundurarak, profesyonel sorumluluklarının sürdüğünün bilincinde olmalıdır.
Danışanlar ile EMDR Terapistinin bağlı olduğu kurumlar arasında herhangi bir çıkar çatışması bulunması durumunda, terapistler bağlılıklarının ve sorumluluklarının doğası ve yönü hakkında gerekli açıklamaları yaparak her iki tarafı da yükümlülükleri hakkında bilgilendirirler.
4.3. Kişisel Sınırların Korunması Standardı
EMDR Terapistleri;
(i) Profesyonel hizmet sağladıkları danışanları, bakım vermekle yükümlü oldukları kişiler veya güven ilişkisi geliştirdikleri insanlar ile herhangi bir romantik veya cinsel yakınlaşmadan kaçınmalıdırlar. Bu, eski bir hastayı, mevcut öğrenci ve stajyerlerini ve birlikte çalıştıkları astlarını kapsar.
(ii) Taciz kabul edilebilecek davranışlardan sakınmalı, ve çalışma ortamlarında da cinsel tacizler yaşanmasını engellemelidirler.
(iii) Cinsel ima ve yaklaşımlar da dahil olmak üzere her türlü rahatsızlık verici sözlü ve fiziksel müdahaleyi,
a) Bu davranışlar diğer kişinin çalışmasını engelliyorsa veya iş yerinde korkutucu, düşmanca ve saldırgan bir ortam oluşmasına yol açıyorsa,
b) Bu davranışlara boyun eğmek, dolaylı veya açık olarak, kişinin eğitimini veya işini sürdürebilmesi ve çeşitli kaynaklara erişebilmesi için ön koşul halini almışsa,
c) Bu davranışlara boyun eğmek veya karşı çıkmak, kişinin eğitim ve iş hayatında gelecekteki başarı şansı açısından verilecek kararları etkiliyorsa,
taciz olarak değerlendirmelidir.
(iv) Tacizin tek bir ciddi olay veya sürekli ve yaygın olarak devam eden pek çok küçük davranış şekline gerçekleşiyor olabileceğini, ve kişileri küçümsemeye, aşağılamaya ve istismar etmeye yönelik tüm davranışları kapsadığını kabul etmelidir.
(v) Birlikte çalıştıkları öğrencilere, süpervizyon altındaki terapistlere ve işçilere, işe giriş anlaşmalarının bir maddesi olarak, çalışma ortamları özelinde ve EMDR Avrupa genelinde tacize karşı üzerinde anlaşmaya varılmış prosedürler bulunduğunu açıklamalıdırlar.
(vi) Grup veya takım içindeki güç dengesi ve gerilimlere dair bir farkındalık geliştirmelidirler.
4.4. Etik İhlallerin Bildirilmesi Standardı
EMDR Terapistleri;
(i) Başka terapistlerin etik kurallarını ihlal ettiklerine inandıkları zaman öncelikle o kişinin dikkatini konuya çekerek uyarmalı, ve/veya özellikle de söz konusu etik ihlal toplumdaki bazı kişilerin ciddi şekilde etkilenmesine yol açmışsa veya yol açabileceği düşünülüyorsa, konu hakkında soruşturma başlatma yetkisi olan ulusal EMDR Derneğine veya EMDR Avrupa’ya başvurmalıdırlar.
(ii) Meslektaşlarının gerçekleştirdiği etik ihlallerle ilgili resmi kurumlara şikayette bulunurken, iyi niyetli davranmaya ve soruşturmanın sağlıklı biçimde yürütülebilmesi için gerekli olanın ötesinde bilgi paylaşmayarak gizlilik ilkesini esas almalıdırlar.
(iii) Meslektaşlarının yaptığı bir etik ihlal yüzünden kendilerinin mağdur olduğu durumlarda, bu konuyu soruşturma yetkisi olan birimlere yardımcı olabilmek için gerekli adımları atmalıdırlar.
Referanslar
Code of Ethics and Conduct, Guidance published by the Ethics Committee
of the British Psychological Society August 2009.
The Statement of Ethical Principles of the European Association for Psychotherapy, 12-07-2002.
European Federation of Psychologists Associations, Guidance for Ethical Codes of Member Associations, Revised by General Assembly Granada, July 2005.